Ontdek de Oude IJsselstreek

Niet alleen de grote rivieren, met hun ruige natuur zijn interessant om te bezoeken. Ook zijrivieren hebben hun eigenheid en geschiedenis. In de Achterhoek zijn dat de Berkel, Slinge, A Strang en niet te vergeten de Oude IJssel. Deze regenrivier loopt o.a. langs de plaatsen Anholt in Duitsland, Gendringen, Ulft, Terborg en Gaanderen richting Doetinchem en Drempt. Stuk voor stuk landelijk gelegen plaatsen met karakter.

De rivieren zijn gevormd door de geologische krachten van de natuur. De steden zijn ontstaan vanaf de eerste bewoning op de hogere delen: de stuifduinen. Hierover loopt ook een oude handelsroute van zo’n 2000 jaar oud. Fietsen en wandelen is hier in het groen extra rustgevend. In Anholt staat de Wasserburg, in ‘s-Heerenbergh Huis Bergh. De tuinen en de musea zijn rijk aan cultuur, en vanaf Anholt goed te bereiken per fiets. Je kunt dan langs het “Landfort” gaan, een buitenplaats die gerelateerd is aan de functie van de Wasserburg. Midden in de geaccidenteerde vlakte van het oude rivierengebied vind je Varsselder. Hier bevindt zich bezoekerscentrum “Min 40 Celsius”. De geologie van het gebied wordt daar zichtbaar gemaakt. Je kunt er je eigen stuwwal maken.

Dit landschap kreeg vooral haar karakter in en na de één na laatste ijstijd, toen er een gletsjertong uit het noorden wel 300 meter dik ijs bracht en de temperaturen zeer lang heel laag waren: Dat gebeurde vanaf ongeveer 200.000 jaar geleden in de één na laatste ijstijd. De Oude IJssel en het oude rivierengebied waardoor zij stroomt, laten heel goed zien hoe dat toen gevormde landschap er nu uit ziet. De Stuwwal van het Montferland en de Veluwezoom, maar ook de Stuwwal van Kleef bij de Waal kunnen we extra goed beleven als we meer weten over het ontstaan.

Via de plaats Zeddam is vanaf de noordkant van het Montferland een zicht over het dal richting Veluwe, en vanuit Stokkem, aan de zuidkant van het Montferland en bij Hoog Elten kijk je richting de heuvels van Nijmegen en Kleef. Al deze hoogten hebben eens aan elkaar gezeten, door de kracht van het water is de rivier er doorheen gebroken. Door de afzettingen van de rivier is er o.a klei. Daardoor ontstond de baksteenindustrie.

Aan de oude IJssel staat in Ulft het DRU complex, cultureel erfgoed uit de tijd van de ijzerindustrie. Het is omgetoverd tot een multifunctioneel centrum. Ook vanaf deze plaats is het mogelijk een vaartocht te maken op de Oude IJssel met de ‘Iesselganger’.

Terborg is een echte stad, en staat net als de andere plaatsen bekend om zijn gastvrijheid. Het had niet veel gescheeld of Terborg was de belangrijkste plaats van de Achterhoek geworden. Dat was zij al getuige de geschiedenis van Huis Terborgh.

Doetinchem is een handelstadje op de stuifduinen. Veel van het oude is verloren gegaan, maar de Catharinakerk staat nog fier in het centrum.
In Doesburg is meer van het oude bewaard gebleven. Deze hanzestad kan bij hoog water helemaal in het water staan. De liberation route, die aangeeft hoe het einde van de Tweede Wereldoorlog is bevochten, loopt ook door de Achterhoek .

Een leuke mogelijkheid is gebruik te maken van de gastvrijheid van “vrienden op de fiets”. Het Pieterpad en het Naoborpad zijn veel belopen lange afstandwandelingen.
Het gebied is uitstekend te bereiken met openbaar vervoer, en in het weekeind mag de fiets gratis mee in de Arriva trein.

Tekst: Lies Visscher