Duivelsberg- en Duffeltroute

Een Duits-Nederlandse wandeling door twee totaal verschillende landschapstypen: de polder en de stuwwal. ln de loop der eeuwen was dit vaak een strijdtoneel. Duizend jaar geleden met in de hoofdrollen Balderik en Adela en het meest recent in WOII. We starten op de parkeerplaats langs de Oude Kleefsebaan op de Duivelsberg.

Duivelsberg
Deze voormalig Duitse berg werd in 1949 door Nederland geannexeerd en is nu een natuurreservaat. Het bos bestaat voornamelijk uit loofbomen, de tamme kastanjes schijnen aangeplant te zijn door de Romeinen. Onze voorouders beschouwden dit als een heilig bos en gebruikten de berg voor hun rituelen en feesten. Hedendaagse sjamanistische groepen (o.a. Wicca) doen dat nog steeds.

Neem het pad rechts omhoog het bos in.

De Heksendans in de herfst (foto David Brand)

De Heksendans
Het eerste bijzondere plekje op de route is de Heksendans, misschien ontstaan in de Romeinse tijd door afgravingen voor de dakpan-industrie. Het is hier altijd vochtig en zelfs op zonnige dagen dringt de zon maar moeizaam door het bladerdek. In de herfst is de leemkuil gevuld met mistslierten. Een plek als deze vraagt natuurlijk om lugubere verhalen! Het is dan ook geen wonder dat Thomas Olde Heuvelt deze plek gebruikt in zijn wereldwijde bestseller ‘HEX‘.

En de naargeestige verhalen hebben soms een kern van waarheid, zoals de moord die hier plaatsvond. Het informatiebordje klopt niet helemaal. De moord in 1905 is namelijk wel degelijk opgelost. Het was de Luikse leraar Jules Cherpion, die zijn zwangere dienstbode Catherine hier verdronk, omdat hun relatie vanwege het standsverschil onmogelijk was.

Vervolg de route. Na een stukje op de grens (het bos is Nederlands, de akkers Duits) lopen we Duitsland in. Sla rechtsaf de Vogelsang op.

Over de grens
Het ommetje over de Vogelsang is van harte aan te bevelen. Het is een kuitenbijter van de eerste categorie, maar je krijgt er een verbluffend uitzicht op de Duffelt en Zyfflich voor terug.

Onderaan de Vogelsang rechtsaf de Hauptstraße op. Na 800 meter linksaf de Viehsteege in en meteen links de Oose Wall.

Wyler
Het dorpje Wyler is een rustige, veelal agrarische, gemeenschap met 500 inwoners. Al vanaf de Romeinse tijd is het hier bewoond. De Oose Wall is een heel oud boerenpaadje, met nieuwsgierige koeien. Het kerkje is weer helemaal opgebouwd na de beschietingen in WOII. Als je goede ogen of een verrekijker bij je hebt moet je het haantje op de kerktoren eens beter bekijken. Volgens ons heeft hij een patroonhuls op zijn kop! Misschien een restant uit het laatste oorlogsjaar toen hier hevig gevochten werd door Amerikanen en Canadezen.

Voorbij de kerk ga je rechts het trapje af (Am Treppchen) en via Picardie, Bergweg en Alte Heerstraße kom je bij de Bundesstraße 9. Steek die (voorzichtig!) over en loop via de Häfnerdeich naar Zyfflich.

Zyfflich
Op het rivierduin van Zyfflich zijn de vroegste sporen van menselijke bewoning uit het stenen tijdperk, 6.000 jaar voor Christus. In de Middeleeuwen had het dorpje een belangrijke rol als kerkelijk centrum. De ‘Stift Zyfflich‘ werd 1.000 jaar geleden door Adela en Balderik opgericht en verhuisde later naar Kranenburg. Alle kostbaarheden verhuisden mee en werden later verkocht. Zo kon het gebeuren dat dit ivoren wijwaterketeltje (zie inzet) uiteindelijk in het Metropolitan Museum van New York te bezichtigen is. Van het klooster resteert alleen het kerkje. Ook deze St. Martinskirche werd in 1945 bijna geheel verwoest. O.l.v. de populaire ‘puinpastoor’ Friedrich Häfner werd de kerk weer netjes hersteld. De bekendste hedendaagse inwoners van Zyfflich zijn de ooievaars Jan en Marie, misschien kom je ze tegen. Hun nest staat op een paal in het centrum en trekt veel toeristen. In Gaststätte Polm (let op: beperkt open)  staat je verfrissende drankje al klaar.

Via de lange straat ‘Zum Querdamm’ loop je in westelijke richting de grens terug.

Zum Querdamm
De dwarsdam werd aangelegd om Zyfflich te beschermen tegen overstroming van de Waal. Eerst zie je aan de linkerkant nog de interessante beeldentuin van ‘Nieuw Begin’, een sprookjesachtige plek met in de zomer buitenconcerten.
Je loopt dit stuk over het Jacobspad, de pelgrimsweg die eindigt in het Spaanse Santiago de Compostella.

Via het Wylerbergmeer en de karakteristieke grenspaal loop je naar Beek.

Wylerbergmeer
Het Wylerbergmeer is een populair zomers recreatiegebied met gratis stranden aan het meer en een leuk speeltuintje. In de winter huizen hier vooral verschillende eendensoorten.

Direct na het drukke kruispunt sla je de Rijksstraatweg in.

Landschapsmuseum
Na 400 meter op de Rijksstraatweg sla je linksaf de berg op, ter hoogte van huisnummer 180. Na 200 meter klimmen zie je aan je linkerkant het sprookjesachtige Landschapsmuseum met miniatuurlandschappen. Iedere woensdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur is het museum gratis toegankelijk (behalve op feestdagen en in de winterperiode november t/m maart).

Loop rechtdoor en na ruim 100 meter sla je het eerste pad links in. Als je dit pad volgt kom je langs een open weide met uitzicht op Huis Wylerberg. Daarna het eerste kleine pad rechts (geel-blauwe route) het bos in. Hou links aan bij de ‘haarspeld’ in de weg. Beneden kom je op een breder pad, het Piet van Rossumpad. Ga hier rechts en meteen weer linksaf om de Filosofenbeek over te steken.

Na ruim 300 meter dit pad gevolgd te hebben, kom je bij een viersprong. Hier links, de hole weg naar beneden. Je passeert weer een bruggetje en loopt  bijna weer tot de Rijksstraatweg. Net voor het eind van de weg sla je rechtsaf het bos in.

Hotel Startjeshof

Hotel Startjeshof
Een plaquette vertelt het verhaal van het hotel dat hier stond: hotel Startjeshof. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog vonden op de vlucht geslagen Joodse musici en kunstenaars hier een toevluchtsoord. Met hulp van Marie Schuster, de eigenaresse van landgoed Wyler, konden zij ontsnappen naar de vrijheid.

Motte Mergelpe
Nogmaals over de beek en hier begint de steile beklimming naar Motte Mergelpe. Onderweg naar boven kun je vast wel visualiseren hoe onmogelijkheid het was om de vesting van deze kant in te nemen. Van de motte is nu alleen een heuvel over plus de uitkijkpost, met prachtig uitzicht over de Ooijpolder.

Het pannenkoekenhuis De Duivelsberg, dat er vlakbij ligt, is een ideale locatie om even bij te komen van de inspanningen. Door het bos loop je naar de parkeerplaats terug.