Blog: “De natuur was hier”
Aanvankelijk dacht ik een blog te gaan schrijven over ‘what’s in a name’ toen ik al ver vóór Pasen de pinksterbloem zag bloeien. En eigenlijk is die titel ook nu zo gek nog niet omdat ik aandacht wil besteden aan de maand van de Filosofie met als thema ‘De natuur was hier’. De natuur, wat is dat eigenlijk? Vraag je het aan 10 mensen dan zul je 10 antwoorden krijgen. We geven de naam ‘natuur’ aan van alles en nog wat. Zo krijgen honden en katten van sommige het predicaat natuur, de wolf is terugkerende natuur, koeien in de wei is natuur, een landschap doorregen met asfalt is natuur, het ongerepte bos is natuur en zo kan ik nog wel even doorgaan. De filosofen die er zich deze maand over buigen hebben ook weer diverse antwoorden.
Ik heb natuur altijd opgevat als proces. Als de voorwaarden goed zijn vult de natuur in en creëert een evenwicht. Het thema ‘de natuur was hier’ geeft voor mij ook die dynamiek weer. Ik moet zeggen dat ik bij het thema allereerst een negatieve associatie had. Als ik langs die groene zwaar bemeste biljartlakens van Engels raaigras loop dan denk ik inderdaad de natuur was hier. Natuurlijk is het proces van groei van het gras wel natuurlijk maar daar houdt het dan ook ongeveer op. Met koeien in de wei zijn er al wat meer natuurprocessen aanwezig. Koeien trekken insecten aan, de mest is een eldorado voor veel insecten en insecten trekken vogels aan. Is de koe zelf nog natuur? Ik ben nog lang niet uitgedacht over wat natuur is.
Gelukkig is het mogelijk om natuurlijke processen weer terug te laten keren. Daar moeten we wel wat voor doen. Kort door de bocht: overbemeste weilanden ontdoen van de bemeste bovenlaag en het water weer toelaten in plaats van het zo snel mogelijk af te voeren. Er ontstaat drasland, natte en drogere stukken, watertjes, en dat geeft de natuur enorm veel kansen. Een dergelijk gebied ligt op fietsafstand van mijn huis. De uitbundigheid van de natuur komt daar tot uiting in de hoeveelheid vogels die er weer zijn. Vooral de kwaliteit, de hoeveelheid soorten, is bemoedigend. We kunnen spreken van ‘De natuur is weer hier!’. En nogmaals ze is natuurlijk nooit weggeweest maar is nu veel meer in al haar luister aanwezig.
Het gebied heeft zichzelf als het ware teruggevonden. Wij hebben de voorwaarden geschapen en daarna is het aan de natuur, want je weet natuurlijk nooit zeker wát er dan van terechtkomt we hebben dat niet in de hand.
Het is mijn ervaring dat rijkere natuur ook meer teweeg brengt bij mensen. Mensen maken makkelijker contact met zichzelf en de ander als je ze meeneemt naar ‘de natuur is hier’. Het is niet voor niks dat het nu in natuurgebieden veel drukker is dan normaal. Mensen voelen aan dat hen dat goed doet.
Als wandelcoach, maar óók als natuurgids schep je de voorwaarde door mensen mee te nemen naar de rijkere natuur. Welke processen dat vervolgens in gang zet in mensen is aan die mensen zelf. Dat kun je niet van te voren voorspellen. Wij zijn natuur en net zo eigen wijs. Rijker worden we er in ieder geval van.
Over Jettie van den Houdt
“Ik werk in en met de natuur aan communicatie en ontwikkeling van mensen.” Ir Jettie van den Houdt is een Wageningse bioloog met nascholing in training en coaching. Ze werkt graag met groepen en teams aan hun vaardigheden, talenten en waarden. Een cursus excursietechniek voor natuurgidsen of een teambuilding voor jouw team, in de natuur worden de beste resultaten behaald. Daarnaast draagt ze haar expertise met werken in en met de natuur met plezier over aan iedereen die in haar/zijn werk coacht in trainingen wandelcoaching. Ze werkt samen met een filosofe in filosofische wandelingen voor een gesprek op niveau in de natuur. Natuurlijk maakt ze als bioloog gebruik van haar kennis van de natuur om processen een extra impuls te geven.
